Dat er ooit sprake zou zijn van een negatieve rente hadden we in het verleden niet kunnen denken. Toch is het inmiddels de realiteit en komen steeds meer Nederlanders hiermee in aanraking.
Inhoudsopgave
Waarom is er sprake van een negatieve rente?
Rente is eigenlijk de prijs van geld. Er spelen verschillende factoren een rol bij de totstandkoming van deze rente. De belangrijkste rol spelen de centrale banken en de Europese centrale bank (ECB) die de geldhoeveelheid beïnvloeden. Doordat er de laatste jaren veel geld in omloop is gebracht, is de rente gedaald.
Hierdoor kunnen banken geld aantrekken waarbij zij geld in vorm van een negatieve rente ontvangen. Vanuit dat oogpunt is het voor een bank ongunstig om rente te gaan betalen voor spaargeld van hun klanten. Indien zij dit geld via de financiële markt binnenhalen ontvangen zij rente in plaats van dat zij rente dienen te betalen.
Het dilemma van de banken
Banken hebben hier een dilemma. Het in rekening brengen van negatieve rente zorgt voor erg veel negatief sentiment, terwijl banken doorgaans toch al niet in een erg goed daglicht staan. Daarbovenop komt, dat door de komst van meer en meer nieuwe fintech bedrijven, verdienmodellen van banken onder druk komt te staan.
Neem bijvoorbeeld het geld overmaken naar het buitenland. Dit is voor een bank een erg lucratieve activiteit. Door de komst van online money transfer services zoals Wise, Remitly en Currencyfair wordt hetgeen zij hiermee verdienen echter steeds minder.
Het laatste wat banken willen, is doordat hun reputatie verder afbrokkelt, dat fintech bedrijven meer en meer van hun activiteiten gaan overnemen. Hierdoor blijft vooralsnog de negatieve rente beperkt tot grote bedragen. Vanuit oogpunt van de bedrijfsvoering van een bank zou er eigenlijk vanaf de eerste euro negatieve rente in rekening dienen te worden gebracht.
De rol van de politiek
Sommige politieke partijen hebben zich uitgesproken tegen de negatieve rente. Echter, dit is een marktontwikkeling waar de overheid eigenlijk niet kan en mag ingrijpen. Daarnaast is het de vraag, of wat zij zeggen, ook wel echt is wat zij vinden.
Door de negatieve rente zullen mensen eerder geneigd zijn om geld uit te geven, hetgeen de economie zal stimuleren. Dat is weer iets wat op dit moment goed kunnen gebruiken.
Wanneer dien je negatieve rente te betalen?
Gelukkig is het op dit moment nog wel zo, dat dat de limieten waarboven je dient te betalen nog redelijk hoog zijn. Voor een saldo beneden de 100.000 euro wordt er nog geen rente in rekening gebracht.
Daarentegen is het wel weer zo dat dit voor kort nog 250.000 euro was.
Het is dan ook niet ondenkbaar dat de limiet waarboven je dient te betalen nog verder naar beneden wordt bijgesteld. Inmiddels zijn zowel de grote banken, als ook de kleinere banken zoals KNAB, overgegaan tot het in rekening brengen van een negatieve rente.
Voor een tegoed boven de 100.000 euro brengen bijna alle banken op dit moment een rente van 0,5% in rekening. Voor elke 100.000 euro boven deze limiet dien je dus 500 euro per jaar te betalen.
Negatieve rentes op dit moment
Onderstaand een overzicht van de negatieve rentes die op dit moment door de verschillende banken in rekening worden gebracht:
| Bank | Saldo waarboven rente te betalen | Negatieve rente |
| ABN AMRO | € 150.000 | 0,50% |
| ASN | € 100.000 | 0,50% |
| KNAB | € 250.000 | 0,50% |
| Rabobank | € 100.000 | 0,50% |
| ING | € 100.000 | 0,50% |
| SNS | € 100.000 | 0,50% |
Spaargeld spreiden
Door spaargeld goed te spreiden kan je voorkomen dat je rente dient te betalen. De limieten waarboven je dient te betalen gelden voor alle saldo`s bij elkaar opgeteld, maar wel per bank. Het is belangrijk om te benadrukken dat de limiet per klant geldt en niet per spaarrekening. Het openen van meerdere spaarrekening bij dezelfde bank zal je dus niet helpen om het betalen van een negatieve rente te voorkomen.
Door ervoor te zorgen dan het totale saldo van alle rekeningen niet boven de 100.000 euro uitkomt, bent je op dit moment nog geen rente verschuldigd.
Hierbij kan je ook kijken naar buitenlandse spaarmogelijkheden zoals bij Raisin of bij de Bigbank. Op die manier heb je nog meer mogelijkheden om geld te spreiden om het betalen van rente te voorkomen. Daarnaast is er bij zowel Raisin als bij de Bigbank geen sprake van een negatieve spaarrente, maar ontvang je nog gewoon rente over jouw spaarsaldo.
Het P2P principe
Mensen vragen zich steeds meer af wat te doen met spaarrente. De negatieve rente zorgt dan ook voor een groei van de P2P markt. Indien je geld gaat lenen betaal je nog steeds een behoorlijk hoge rente, waardoor er steeds meer mensen zijn die gebruik maken van de investeringsmogelijkheden op het gebied van P2P investeren. Een goed voorbeeld hiervan is crowdfunding.
Er zijn inmiddels talloze P2P platformen waar je als particulier zijnde kan investeren in tal van verschillende projecten. Zo kun je bijvoorbeeld investeren in consumentenleningen. Op die manier wordt er een lening verstrekt, zonder de tussenkomst van een bank, waarbij de leningverstrekker en leningnemer beide kunnen profiteren.
Wel is het zo, dat deze manier van investeren niet zonder risico is, Door de lage rente zijn er echter steeds meer mensen bereid dit risico te nemen.
Beleggen
Naast het investeren via een P2P platform kan je er ook voor kiezen om te gaan beleggen in bijvoorbeeld aandelen. Op die manier voorkom je ook dat je rente dient te gaan betalen. Wel krijg je dan weer te maken met de risico`s die horen bij het beleggen.
Het is in dit geval een persoonlijke afweging, of je bereid bent om de rente te gaan betalen, of dat je bereid een risico te nemen met jouw vermogen, door te gaan beleggen op de beurs.
Geld wordt steeds minder waard
Niet alleen de negatieve rente, maar ook de inflatie en vermogensbelasting zorgen ervoor dat spaarsaldo`s afnemen en bovendien het geld minder waard wordt. De gemiddelde inflatie over de afgelopen 10 jaar ligt op 1,57%. Dit houdt in dat indien je op 31 december 2011 100€ op jouw spaarrekening had staan, dat vandaag de dag, uitgedrukt in koopkracht, eigenlijk nog maar 85€ waard is.
Is er naast de inflatie ook sprake van vermogensbelasting in de tweede schijf en een negatieve rente, dan daalt de waarde van het spaargeld nog sneller. In dat geval zou er van de 100 euro nog slechts 70,23€ overblijven. Dan ben je bijna 30% achteruit gegaan.
Hoeveel was jouw 100€ per 31 december 2011 waard in de opvolgende jaren?
| Jaar | Inflatie | Negatieve rente* | Vermogensbelasting | Totaal | Waarde 100€ |
| 2012 | 2,46% | 0,50% | 1,40% | 4,36% | € 95,64 |
| 2013 | 2,51% | 0,50% | 1,40% | 4,41% | € 91,43 |
| 2014 | 0,98% | 0,50% | 1,40% | 2,88% | € 88,80 |
| 2015 | 0,60% | 0,50% | 1,40% | 2,50% | € 86,59 |
| 2016 | 0,32% | 0,50% | 1,40% | 2,22% | € 84,67 |
| 2017 | 1,38% | 0,50% | 1,40% | 3,28% | € 81,90 |
| 2018 | 1,70% | 0,50% | 1,40% | 3,60% | € 78,95 |
| 2019 | 2,63% | 0,50% | 1,40% | 4,53% | € 75,38 |
| 2020 | 1,28% | 0,50% | 1,40% | 3,18% | € 72,98 |
| 2021 | 1,88% | 0,50% | 1,40% | 3,78% | € 70,23 |
*De negatieve rente was nog niet van kracht in de genoemde jaren. Deze berekening is bedoeld om een indicatie te geven hoeveel er van 100€ overblijft in koopkracht.
Inflatie en pensioen
Vooral uit oogpunt van een pensioen is dit een belangrijk gegeven. Indien je hier geen rekening mee houdt en je jezelf vastlegt op een vast bedrag wat je wilt opbouwen als extra pensioen, dan kan je hier weleens tegen een grote teleurstelling aanlopen. je kan dan niet zoveel doen met dit geld als waar je op gerekend had.
Wel dien je bij inflatie altijd in je achterhoofd te houden hoe dit percentage tot stand is gekomen. Speelt verhogen van huur een grote rol bij de hoogte van het inflatiepercentage, maar ben je in het bezit van een eigen huis, dan zal voor jou persoonlijk de inflatie lager uitvallen.